Besin Buharına Dayalı Topraksız Kültür Yöntemi Aeroponic Sistemler Nasıl Çalışır?

Giriş

Globalleşen dünyamızda geleneksel tarım, insan nüfusunun artmasıyla ihtiyaçları gerektiği ölçüde karşılayamamaktadır. Bu nedenle, metrekareye düşen ürün miktarını maksimum düzeyde tutmak için yeni teknikler geliştirilmeye başlandı. Bu tekniklerden bir tanesi, havada tarım olarak adlandırabileceğimiz nasa tarafından da kullanılan aeroponiktir. Bu makalede genel olarak “Aeroponik nasıl bir yöntemdir, avantajları ve dezavantajları nelerdir?” gibi konular ele alınmıştır.

Figure 1: Aeroponik sistemle üretim yapan bir sera.

Aeroponik Nedir?

Aeroponik, Akan Su Kültürü anlamına gelmektedir. Aeroponik, bitkilerin dikey olarak havada asılı kaldığı köklerine periyodik bir şekilde besin yüklü sis püskürtülen, böylece toprak kullanılmadan bitki yetiştirilen sisteme verilen addır, hiçbir şekilde toprak kullanılmadan üretilme işlemine verilen addır. Aeroponik sistemlerde, tohumlar bir ucunda ışığa diğer ucunda ise besin yüklü sislere maruz kalacak şekilde köpük parçalarına ekilir. Küçük kaplara konulan bu köpük, kök ve gövdeyi bitkiler büyüdükçe yerinde tutarak bitkilerin dikey bir şekilde büyümesini sağlar.

Aeroponik Sistemlerin Avantajları

Belkide yıllar önce havada asılı bir şekilde duran bitki köklerinin toprak olmadan büyüyüp birer bitki olacağını düşünmezdik. Ancak, anlaşılan şu ki, bitkileri toprak olmadan yetiştirmek onların daha serbest olmasını sağlayarak daha çabuk büyümesini sağlıyor.

Küçücük bir alan kullanılarak büyük miktarlarda besin üretimi gerçekleştirilebilen Aeroponik sistemlerde, kullanılan su miktarı, geleneksel yöntemlerle yapılan tarımda kullanılan su miktarından tam olarak %95 daha azdır. Aeroponik sistemler son derece çevreci olup, genel olarak şehir merkezlerinde tercih edilmektedir. Aeroponik sistemlerin, şehir merkezlerinde kullanması neticesinde yiyeceklerin tarladan tabağa geliş sürecindeki maliyet oldukça azalır. Ayrıca aeroponik sistemler tamamen kapalı ortamlarda olduğundan, yakındaki su yollarına zarar verecek besin akışı yoktur ve bitkilere kimyasallar verilmeden ihtiyaç duyulduğunda kolayca sterilize edilebilir.

Aeroponik Sistemlerin Dezavantajları

Aeroponik sistemler oldukça incelik gerektiren ve ustalık isteyen sistemlerdir. Bu sistemin pek çok avantajı olmasına karşın bir takım eksik noktaları da bulunmaktadır. Örneğin, bu sistemde bitki için kullanılan suyun besin konsantrasyonu kesin parametreler içerisinde tutulmalıdır ve ekipmanlarda olabilecek hafif bir arıza bile ürün kaybına neden olabilir. Ayrıca, sis püskürtmek için kullanılan araç herhangi bir nedenden dolayı birkaç dakikada bir püskürtme yapmazsa, sarkan kökler hızla kurumaya başlar. Ve suya karışanlar, sudaki mineral birikintileri nedeniyle tıkanmalarını önlemek için düzenli temizliğe ihtiyaç duyarlar. Ayrıca, sis püskürtmek için kullanılan aracın, sudaki mineral birikintileri tarafından tıkanmasını önlemek için düzenli olarak temizlenmesi gerekir.

Öte yandan aeroponik sistemlerde elektrik olmazsa olmazdır. Bu sistemlerde kullanılan elektrik doğaya zarar veren türden olup sera gazına sebebiyet verir. Ancak, güneş enerjisi veya diğer alternatif enerji kaynaklarının kullanılması bu tür zararları ortadan kaldıracaktır.

Yüksek ve Düşük Basınçlı Aeroponik Sistemler

Aeroponik sistemler yüksek ve düşük basınçlı sistemler olarak ikiye ayrılır. Düşük basınçlı aeroponik sistemler oldukça ucuz ve kurulumu kolaydır. Bu sistemlerde damlacık boyutu yüksek basınçlı aeroponik sistemlere göre oldukça büyüktür ve gerçek sisleme yapılmaz. Basit bir pompalama sistemi ile su damlacıkları bitki köklerine püskürtülür.

Yüksek basınçlı aeroponik sistemler profesyonel aeroponik sitemlerdir ancak oldukça maliyetlidir. Bu sistemde su damlalarını gerçek sise dönüştürmek için 60-90 psi aralığında suya basınç uygulanır, oluşan sisteki damlacık boyutu 50 mikron kadar küçülür bu sayede düşük basınçlı aeroponiklere göre bitki kökleri çok daha fazla oksijen alır.

Özet

Aeroponik sistemlerin genel işleyiş mantığı çok az alan kullanarak yüksek miktarda ürün elde etmektir. Toprak kullanılarak yapılan geleneksel tarımda kökler yeteri kadar oksijene maruz kalmadığından büyümeleri yavaştır, ancak aeroponik sistemlerde askıda ki bitki kökleri çok fazla oksijene maruz kaldığından daha sağlıklı ve hızlı büyüyen ürünler elde edilir. Ayrıca aeroponik sistem kullanılarak her türlü bitki üretimi gerçekleştirilebilir. Sizde evinizde odanızın bir köşesine biraz köpük, bir pompa birkaç boru ve bir zamanlayıcı kullanarak bu sistemi kurabilirsiniz.